‘Beleid politici en centrale banken (zoals ECB) heeft klein groepje rijken steeds rijker gemaakt, terwijl de grote rest op zijn best wat kruimels heeft gekregen’ – Bloomberg: Volgende crisis treft ook bedrijfsleven, dat ongekend veel schulden heeft gemaakt, maar deze nooit meer kan terugbetalen
Vele biljoenen dollars en euro’s zorgden er in 2008 en 2009 voor dat een totale instorting van de wereldeconomie met een aantal jaren werd uitgesteld. Een kleine 8 jaar later zijn de schulden met 35% tot 40% gestegen, en is de situatie veel ernstiger dan destijds.
Andy Xie, de voormalige hoofdeconoom voor de regio Azië van de Amerikaanse megabank Morgan Stanley, uit in een artikel in deSouth China Morning Post zware kritiek op de politieke en financiële elite, die volgens hem de burgers onterecht blijven wijsmaken dat alles weer de goede kant opgaat. ‘Geloof ze niet. De politieke elite negeert alle waarschuwingen. Ze praten de situatie goed en beweren dat het zo erg niet is.’ Xie ziet echter dat een enorme wereldwijde recessie, mogelijk zelfs een complete instorting, onvermijdelijk is.
De landen van de G7 hebben tijdens hun laatste overleg enkel tijd verspild, aldus Xie. De G20 kwam vervolgens in Shanghai eveneens met geen enkel constructief plan om de wereldeconomie weer aan het draaien te krijgen. Sterker nog: men beweerde dat de gevaren die er zijn niet de toestand van de echte economie zouden weerspiegelen.
‘Maar de olieprijs is sinds juni 2014 met 70% gekelderd, de Braziliaanse real is gehalveerd, en de Russische roebel is 60% van zijn waarde kwijtgeraakt. De wereldeconomie bevindt zich op de rand van weer een recessie, maar deze belangrijke types schuiven dit alles op een soort psychologisch probleem van de waarneming van de mensen.’
‘Politici maakten rijken steeds rijker, de rest moest het met kruimels doen’
Alle signalen wijzen volgens hem echter op een lange periode met wereldwijde stagnatie en instabiliteit. Voor een groot deel is dat de schuld van de centrale banken, zoals de ECB. Die hebben de geldmachines op volle toeren laten draaien, maar dat heeft geen blijvende uitwerking op de echte economie gehad.
Het enige wat dit verwoestende beleid heeft veroorzaakt is het creëren van enorme zeepbellen op de aandelen- en vastgoedmarkten. Hierdoor is een klein groepje rijken nog veel rijker geworden, terwijl de grote rest, de gewone man, het op zijn best met ‘wat kruimels’ moest doen.
Investeringen in overcapaciteit creëerden sneeuwbalsystemen
Ja, er werd –en wordt- overal geïnvesteerd in nieuwe machines en andere uitbreidingen, maar dat is meestal voor ‘onproductieve overcapaciteit’. Zo lijdt de Europese staalindustrie zwaar onder de Chinese overproductie. China heeft sinds het begin van de crisis in 2008 ongeveer $ 20 biljoen ($ 20.000 miljard) in de bouw van fabrieken, woningen en wegen gestoken. ‘Maar investeringen garanderen nog geen vraag. China bouwde dus nog meer fabrieken om de vraag voor een eveneens denkbeeldige fabriek te genereren. Dit sneeuwbalsysteem kon niet lang functioneren.’
De Chinese overproductie heeft vervolgens de grondstofprijzen opgeblazen, wat op zijn beurt een andere kettingreactie tot gevolg had. ‘En toen de grote centrale banken de rente op nul zetten, zijn biljoenen dollars als kredieten in de grondstofsector gevloeid.’ Ondernemingen in de opkomende landen, onder druk gezet door de hogere grondstofprijzen, leenden vervolgens $ 9 biljoen. ‘Deze schuldenberg is gebaseerd op een grondstof-sneeuwbalsysteem, dat op zijn beurt op een Chinees investerings-sneeuwbalsysteem rust. De instorting hiervan is slechts het begin.’
Politici maakten veroorzakers van de crisis nog rijker
Dat de wereldeconomie op de rand van een nieuwe recessie staat is tevens het gevolg van een serie verkeerde stimulansen. Na 2008 hebben zowel de Amerikaanse als Europese regeringen biljoenen dollars en euro’s uitgegeven om juist die mensen te redden die de oorzaak van het uitbreken van de crisis waren. In plaats van banken en andere financiële instellingen failliet te laten gaan en hun managers in de gevangenis te gooien, zijn ze dankzij de politici ‘rijker gemaakt als nooit tevoren. Zoals te voorspellen was hebben zij hun middelen gebruikt om het systeem nog meer te manipuleren.’ (1)
Ook bedrijven gaan vanwege enorme schulden omvallen
Op Bloomberg werd afgelopen week gewezen op de ‘krankzinnige groei’ van de schulden van het bedrijfsleven. Volgens de gezaghebbende economische site heeft 99% van het bedrijfsleven zich sinds de crisis tot over de oren in nieuwe schulden gestoken. De stijging van hun winsten, orders en ‘cashflow’ staat in geen verhouding tot die schulden, waardoor de volgende crisis in gang zal worden gezet door het massaal omvallen van bedrijven, wat op zijn beurt voor enorme aantallen werklozen zal zorgen.
Een van de oorzaken is dat de meeste bedrijven zich niet zoals vroeger voorbereiden op de toekomst, maar enkel kijken naar kortetermijnoplossingen, en daarbij uitgaan van veel te rooskleurige verwachtingen over hun eigen toekomst. Dus werd en wordt er ongekend veel geld geleend voor uitbreidingen en allerhande vernieuwingen, terwijl dat allemaal leidt tot nog hogere schulden die nooit meer kunnen worden terugbetaald.
Bovendien hebben veel bedrijven het geleende geld gebruikt voor de terugkoop van aandelen, voor allerhande aankopen, en voor het verhogen van hun eigen beloningen, in plaats van het economisch efficiënt en gezond maken van zichzelf. Tel dit op bij een stagnerende wereldeconomie en de eerste signalen dat de rente weer gaat stijgen, en alle ingrediënten voor een ernstige crisis van ongekende omvang liggen klaar. (2)
David D. Letterman