Schulden 19 eurozone landen opgelopen tot bijna € 10 biljoen – Beleid gunstig voor banken maar slecht voor burgers en bedrijven – Nederlands pensioengeld straks niets meer waard
Ronald Barazon, een van Europa’s meest vooraanstaande economische journalisten, wijst erop dat het beleid van Mario Draghi ervoor gezorgd heeft dat de Europese Centrale Bank volgens de eigen regels een crisisbank is geworden. Gevaarlijker nog is dat als niet heel snel het roer wordt omgegooid, de ondergang van de euro niet meer te voorkomen is. Ondertussen zijn de schulden van de 19 eurozone landen opgelopen tot een kleine € 10 biljoen, 91,5% van het BNP, wat 31,5% hoger is dan in het Verdrag van Maastricht werd afgesproken.
Draghi: niet de redder, maar de verwoester
De Italiaan Draghi presenteert zich graag als redder van de eurozone, maar hij is allesbehalve dat. Barazon gebruikt zelfs de bekende vergelijking van een zware drugsverslaafde, die als ‘medicijn’ nóg meer cocaïne krijgt toegediend. Zonder het ECB ‘medicijn’, de onbeperkte digitale gelddrukmachine, hadden de eurolanden al lang hun financiën moeten hervormen, omdat de burgers en het MKB (midden- en kleinbedrijf) nog hogere belastingen niet kunnen opbrengen, noch deze zullen accepteren.
De ECB heeft alle regels die voor een Centrale Bank gelden aan zijn laars gelapt. Barazon: ‘Als men de regels die de ECB heeft voor de zakenbanken toepast op de ECB zelf, moeten we van een crisisbank spreken, een saneringsgeval.’ Officieel mag de bank niet de schulden van de lidstaten financieren, maar dat gebeurt toch. De bank is zelfs de grootste opkoper van deze staatsschulden geworden, en heeft nu in totaal € 1627 miljard in de boeken staan, waarvan € 1220 miljard staatsobligaties. Daar komt iedere maand € 80 miljard (binnenkort € 60 miljard) bij.
Onaflosbare schulden opgelopen tot bijna € 10 biljoen
De schulden van de eurozone landen zijn inmiddels opgelopen tot ruim € 9,8 biljoen, 91,5% van het gezamenlijke BNP – en dat terwijl in het Verdrag van Maastricht een maximum van 60% was afgesproken. Italië is koploper met € 2,2 biljoen, gevolgd door Frankrijk met € 2,1 biljoen. Spanje noteert € 1,1 biljoen. Ter vergelijk: Griekenland had in 2010 ‘slechts’ € 380 miljard aan schulden, en dat zorgde toen al bijna voor de instorting van de hele eurozone (en nog steeds zit het land diep in de problemen). Daarnaast hebben alle banken samen voor € 1,7 biljoen leningen en € 1,1 biljoen kredieten uitstaan.
Bijkomend probleem is dat de belastingen in de eurozone niet nog verder kunnen verhoogd. Nu al wordt 50% van wat wordt verdiend weer afgedragen aan de overheid, in sommige landen zelfs al meer. Ter vergelijk: in de VS ligt dit percentage onder de 30%. Deze torenhoge lasten verlammen de economische groei en ontwikkeling in de eurozone.
Barazon benadrukt in wat voor onmogelijke spagaat de eurozone dankzij de ECB is gemanoeuvreerd: als de staatsschulden die de bank heeft opgekocht, niet meer kunnen worden afgelost, moeten uitgerekend dezelfde landen die deze schulden niet meer kunnen aflossen, de ECB te hulp schieten. ‘De situatie zou niet dramatischer kunnen zijn.’
Eurozone leeft enkel nog door extreem lage rente
De enige reden waarom de eurozone nog overeind blijft is het lage-, nul- en soms zelfs negatieve rentebeleid. Daarmee wordt tegelijkertijd het vermogen van de burgers (spaargeld, pensioenfondsen, levensverzekeringen) geplunderd, waardoor deze lage rente feitelijk een verkapte gigantische vermogensbelasting is, die het geld van de burgers en kleine bedrijven overbrengt naar de staatskassen. De enorme Nederlandse pensioenpot (ca. € 1,4 biljoen) wordt via deze slinkse wijze stapsgewijs van al zijn waarde en toekomstige koopkracht beroofd.
Landen zoals Duitsland en Nederland presenteren weliswaar trots een lager of zelfs opgeheven begrotingstekort, maar dat kon alleen dankzij deze extreem lage rente worden bereikt. Voorbeeld: als de rente van 1% naar 3% zou stijgen, zou Duitsland onmiddellijk met een tekort van € 36 miljard worden opgezadeld. Het hoeft daarom niet te worden uitgelegd wat hogere rente voor de zwakkere landen zou betekenen; Frankrijk betaalt nu al € 44 miljard rente, en dat bij begrotingstekort van een kleine € 80 miljard.
Alle eurolanden hebben ondanks de onrealistisch lage rente een jaarlijks begrotingstekort van € 190 miljard. De schulden lopen dus almaar verder op. Inmiddels is er al voor € 3,4 biljoen schuld boven de afgesproken 60% gemaakt. Als het nu al niet lukt om zelfs maar de groei van de schuldenberg te beteugelen, hoe moet het dan als de rente op een onvermijdelijke dag weer gaat stijgen, en lenen voor de meeste eurolanden onbetaalbaar wordt?
Euro verliest waarde, sanering ECB gaat enorm veel geld kosten
De econoom waarschuwt dat alleen een krachtige economische groei gecombineerd met fundamentele hervormingen een permanente daling van de veel te hoge staatsuitgaven kan zorgen. Door de geringe groei, opgeteld bij het plunderen van het vermogen van de burgers, daalt het inkomen van de gewone man nog verder, wat de binnenlandse vraag zal doen afnemen. Ook dalen de belastinginkomsten, met als gevolg dat de landen (de rente over) hun schulden niet meer kunnen betalen.
De euro verliest ondertussen stap voor stap zijn waarde, en is nu bijna net zoveel waard als de dollar. De voordelen van een goedkopere export worden teniet gedaan door de nadelen van duurdere import.
Op den duur zal de ECB gesaneerd moeten worden, wat alle eurolanden –maar net name de financieel krachtige zoals Duitsland en Nederland- onvoorstelbaar veel geld gaat kosten. In die fase zullen de prijzen niet dalen, maar juist stijgen, omdat de bedrijven de hoge belastingen en lagere omzet door hogere prijzen zullen proberen te compenseren. Er wordt nauwelijks over bericht, maar in veel bedrijfstakken gebeurt dit nu al, ook in Nederland.
ECB beleid gunstig voor banken, maar slecht voor de samenleving
ECB president Draghi verdedigt zijn beleid doorgaans door te beweren dat hij door het opkopen van (staats)schulden de banken ontlast, zodat die meer aan bedrijven kunnen lenen en de economische groei wordt aangewakkerd. Probleem: dat gebeurt al jaren niet. Sterker nog: banken lenen steeds minder geld uit aan ondernemingen. De ECB geldkraan komt dan ook niet ten goede aan de economie, het bedrijfsleven en de burgers, maar enkel aan de banken, beursspeculanten en de overige financiële elite.
Volgens Barazon is dat de wortel van het kwaad, want zonder krediet functioneert geen enkele economie. De banken zouden meer moeten uitlenen, maar doen het tegenovergestelde, en ontslaan juist duizenden medewerkers, zogenaamd omdat ze vanwege het digitale bankieren niet meer nodig zouden zijn. De realiteit is dat de banken wederom enkel aan hun eigen financiële overleven denken, wat opnieuw ten koste van de hele samenleving gaat.
Als bedrijven geen krediet meer krijgen om te investeren en te innoveren, ‘zal Europa mislukken’, waarschuwt hij. Terwijl de broodnodige financiering van de economie uitblijft, wordt er met al dat digitale geld wel volop gespeculeerd (1). De welvaart van de toch al puissant rijke elite wordt daarmee groter en groter, terwijl de overige 90% tot 99% er ieder jaar op achteruit gaat.
Alle seinen op rood voor enorme crash
Net als in 2008, 2010 en 2011 staan alle seinen weer op rood voor de eurozone, met dit verschil dat de schuldenberg sindsdien nog veel groter is geworden. Het kan bijna niet anders dan dat het fatale beleid van de ECB, Brussel en de schuldenlanden ertoe zal leiden dat de muntunie of compleet implodeert, iedereen verarmt en de euro straks nog maar een fractie van zijn waarde zal overhouden, of volledig explodeert, waardoor niet alleen de eurozone, maar ook de EU uit elkaar zal worden gescheurd.
Vijf à zeven jaar geleden had men de adviezen en oproepen van onafhankelijke analytici en enkele politici van vrijheidspartijen (zoals Geert Wilders van de PVV) moeten opvolgen door de eurozone gestructureerd op te breken. Nu is het daar bijna te laat voor, en zal de grote klap –of die nu in 2017 of 2021 komt- voor iedereen afschuwelijke gevolgen hebben – met uitzondering van de heersende 1%, want die zorgen er wel voor dat zij als enigen geen last zullen hebben van de totale crash .
David D. Letterman